Cannes’ın gerçekleşmediği bir başka Mayıs: 1968*

Resmi kararını açıklamak için son dakikaya kadar ‘bir umut’ bekleyen Cannes Film Festivali de, tecrit uygulamaları sebebiyle, zorunlu olarak erteleneceğini açıkladı. 12-23 Mayıs arasında gerçekleşmesi planlanan festival, ‘küresel sürprizler’ bizi şaşırtmaya devam etmezse, Haziran sonunda düzenlenecek. Cannes bundan önce de iptal edilmişti ama bambaşka bir sebeple olmuştu bu. Festivali yarıda kesen, kitlelerin Mayıs ‘68’de açtığı isyan bayrağı ve bu bayrağı Cannes’a taşıyan sanatçılardı.

Elli iki yıl öncesinin Cannes Film Festivali, planlandığı üzere 10 Mayıs 1968’de, Monaco Prensesi Grace Kelly’nin sunduğu açılış töreniyle başladı. Aynı günlerde, başta Paris, Fransa’nın büyük kısmı ‘yanıyordu’. Üç milyon Fransız işçiyi sokaklara döken grevler ve öğrenci protestoları, ülkede hayatın rutin akışını neredeyse tamamen durdurmuştu. 13 Mayıs’ta Fransız Sinema Yazarları Derneği, festivalin ertelenmesi için çağrı yaptı ve Cannes’dakileri de, “ulusun kültürel özgürlüğüne, üniversitelerinin laik geleneklerine ve demokratik ilkelerine bir saldırı olan şiddetli polis baskısına karşı protestolarında” öğrencileri desteklemeye davet etti.

Festival organizasyonu önce buna yanaşmadı ama, Yeni Dalga akımının kurucusu olan genç kuşak Fransız yönetmenler, net biçimde tavır aldılar. Jean-Luc Godard, François Truffaut, Claude Lelouch and festivalin o yılki yarışma jürisinde bulunan Louis Malle, festivalin durdurulmasını talep ettiler. 18 Mayıs’ta Cannes’da gerçekleşen basın toplantısında Truffaut, yanında Godard, Lelouch, Malle ve Milos Forman ile birlikte, bu talebi dile getirdi. Forman filmi The Fireman’s Ball’u yarışmadan çekti.

Cannes yönetiminin havlu atması için, basın toplantısının üzerinden bir buçuk gün daha geçmesi gerekecekti. Bu süre zarfında başka protestolar da yaşandı. Örneğin yarışmada yer alan Peppermint Frappé’nin yönetmeni Carlos Saura ve başrol oyuncusu Geraldine Chaplin, filmin gösterimini engellemek için sahneye çıkıp perdeyi kapatmaya çalıştı. Resmi kapanıştan beş gün önce ve henüz yarışmadaki yirmi sekiz filmden sadece on biri gösterilmişken, Cannes 1968 bitmişti. O yıl hiçbir ödül verilmedi. 

Kaynak: The Hollywood Reporter

*Bu yazı, 20 Mart 2020 tarihinde ‘Altyazı’ sinema dergisinde yayınlanmıştır.