Tiyatrocular seslerini duyurmak için ‘susuyorlar’

“Susma” eylemi yaparak seslerini duyurmaya çalışan tiyatro oyuncuları, devletin özel tiyatrolara yaşam şansı sunmadığını belirterek buna karşı yeni bir dille mücadele ettiklerini söyledi.

Tiyatro sanatçılarının Covid-19 pandemisiyle birlikte başlayan sorunlarına dikkat çekmek için oyuncu Cenk Dost Verdi, Deniz Elmas ve Ulaş Kaya, Kadıköy Moda Sahnesi önünde 30 Temmuz’da susma eylemi başlattı. “Tiyatro yasasının çıkması” ve ,”Kültür ve Turizm Bakanlığının bizlerin varlığını kabul etmesi” talebiyle eylem başlatan oyuncular, her sabah saat 10.00’da bir araya geliyorlar. Akşam saat 22:00’ye kadar “susuyoruz” dövizi önünde susma eylemine devam eden oyuncular, saat 17:00-18:00 arasında sohbet molası vererek, kendilerine destek vermeye gelen kişilere yaşadıkları sorunları anlatıyor.

‘Çözümü gündeme getirelim’

Eyleme karar vermeden önce kafede çalıştığını söyleyen oyuncu, yönetmen Cenk Dost Verdi, başka işlerle uğraşarak asıl meselenin odağından uzaklaştıklarını belirtti. Verdi, “Gündelik hayatı kurtarmak için para kazanmamız gerekiyor. Fakat bu en temelinde var olan sorunları kabul etmemiz anlamına geliyor. Hayatın bu akışını kabul etmememiz gerekiyor ki buna karşı bir bakış açısı yaratalım ya da çözümü gündeme getirelim” dedi.

‘Kurgu hayatımıza sinmiş’

Özel tiyatro yapan iki tiyatrocunun yan yana geldiğinde, “Başka nerede çalışıyorsun, kiranı nasıl veriyorsun?” konularını tartıştıklarını söyleyen Verdi, “Bu kadar derdin içerisinde bunları gündeme getirmemeyi sistem bize dayatıyor. Tiyatro harici yaptığım her işte işe giderken iş saatine beş dakika kala uyanıyorum. Tiyatro olduğunda ise iki saat öncesinde kalkıyordum, tiyatroyu sahipleniyordum. İşi severek yaptığında başka bir şey oluyor” diye belirtti.

‘Israrın dile kavuşmasını istiyorum’

Yaşanan durum karşısında ellerinde büyük bir suskunluk kaldığını söyleyen Verdi, “Bu suskunluğu bir anlama kavuşturmak istiyorum. Susmanın bir dili var. Neden ve nerede sustuğumuzun bir anlamı var. Yanımıza gelen herkes bundan bir anlam çıkaracak. Bu anlamı keşfetmeye çalışıyoruz. Bizle aynı dertte olan birisi sadece selam verip gidiyor. Çünkü onun gündelik hayatı tiyatronun dışında devam ediyor. Bu durumu görüyorum ve ben bu olmayacağım diyorum. Burada bir ısrar var, bunun bir dile kavuşmasını istiyorum” ifadesinde bulundu. Eylem alanının bir sanat kurulu olduğunu dile getiren Verdi, yaz aylarında oyun olmadığı için işsiz kaldığını aktararak,”Yapılacak bir düzenleme ile Moda Sahnesi’nde yazın oyun oynamasam bile ders verebilmeliyim. Buranın yurtdışından insanlar getirerek dersler verebilmesi gerekir. Mezun olduktan sonra bir tane atölyeye gidemedim. Bu yaptığım oyunculuk değil ben kendimi kandırıyorum. El yordamıyla bir şeyler yapıyoruz onda da devletin katkısı yok” diye konuştu.

‘Politik olarak öteleniyor’

Tiyatrocuların sorunları hakkında şimdiye kadar birçok şeyin yapıldığının altını çizen Verdi, salgından sonra yeni bir karar KDV’nin yüzde bire indirildiğini bununda ticari mantıkla yapıldığını söyledi. Meslektaşlarına çağrısının açık olduğunu dile getiren Verdi, sanatçıların içine girilen bunalımı görmeleri gerektiğini ve bu duruma itiraz etmeleri gerektiğini söyledi.

Tiyatrocuların sorunlarının bugüne dair olmadığını söyleyen Deniz Elmas da, “Konuştuklarımızın karşılığını bulamadık, artık susuyoruz. Ben susarken, sorunlara dair hiç konuşmayan arkadaşlarımı da gösteriyorum. Bunu suskun performans olarak görüyoruz” dedi.

‘Hakkımızı isteyelim’

Anayasaya göre devletin sanatı ve sanatçıyı koruması gerektiğini hatırlatan Elmas, fakat bunun sadece ödenekli tiyatrolar için geçerli olduğunu söyleyerek, “Bu bütün sanatçılar için geçerli olması gerekir. Şu an öğrenci olan arkadaşlar mezun olduklarında aynı problemlerin içine girecekler. Bu bir döngü mü olacak. O yüzden onlar da güçlü sussunlar. Böyle yaşanmaz, yaşanmıyor. Bunu kabul etmeyelim. Hakkımız var, onu güçlü bir şekilde isteyelim” ifadelerini kullandı.

Tiyatrocu Ulaş Kaya ise devletten taleplerine bir karşılık beklediklerini söyleyerek, “Devlet özel tiyatrolara yaşam alanı açacak desteği sunmuyor. Yapılanlara karşı susuyorsak, susma biçimini kendimiz seçmeliyiz. Meseleden uzaklaşmadan olmamız gereken yerde susuyoruz. Moda Sahnesi önünde yeni bir dil arayışı olarak da destek olmak isteyenleri bekliyoruz” ifadelerini kullandı.