Che Guevara 92 yaşında

Devrimci lider Che Guevara 92 yaşında. Küba devriminin önderlerinden Arjantinli devrimci Che Guevara 8 Ekim 1967’de, CIA’in de desteklediği Bolivya ordusu tarafından infaz edilmişti.

Che Guevara’nın doğum günü sebebiyle #CheGuevara etiketi kısa sürede sosyal medyada trend topic (TT) listesine girdi. 

Che Guevara kimdir?

14 Haziran 1928’de Arjantin’in Rosario kentinde dünyaya geldi. Babası, İrlanda asıllı olan yüksek mühendis Ernesto Guevara Lynch, annesi ise İrlanda-İspanyol karışımı bir aileden olan Clia dela Sena idi. Che, henüz 2 yaşındayken astım hastalığına yakalandı. Bu sırada Che henüz üç yaşında iken ailesi Arjantin’in başkenti Buenos Aires’e yerleşti. Daha sonraları astım krizlerinden dolayı Che’nin durumu daha da kötüleşti. Astım hastalığıyla ilgili olarak doktorlar tedavisinin çok güç olduğunu ve yaşaması için mutlaka iklim değiştirmesi gerektiğini söyledi. Böylece Guevara ailesi, yeniden göç ederek Cordoba’ya yerleşti.

Hastalıklar üzerine çalışmalar yaptı

1944 yılında tekrar Buenos Aires’e göçen Guevara ailesinin bu süreçte maddi durumları kötüleşmişti. Che, bir yandan öğrenimine devam ederken bir yandan da çalışmak zorunda kalmıştı. Tıp fakültesine yazılan Che, fakültedeki ilk yıllarında Arjantin’in kuzey ve batı bölgelerini dolaşarak buradaki orman köylerinde cüzzam ve tropikal hastalıklar üzerinde çalışmalar yaptı.

Motosiklet turu yaptı

Tıp fakültesinin son sınıfındayken Che, arkadaşı Alberto Granadas ile tüm Latin Amerika’yı içine alan bir motosiklet turu yaptı. Bu tur ona, Latin Amerika’nın sömürülen köylülerini yakından tanıma fırsatı tanıdı. Che, 1953 yılının mart ayında üniversiteyi bitirerek doktor oldu. Venezuella’daki cüzzam kolonisiyle anlaşan Che, buraya gitmek için çıktığı yolculuğu sırasında Peru’ya da uğradı. Peru’da yerliler hakkında daha önce yayınlanmış bir makalesi yüzünden tutuklanarak cezaevine gönderildi. Hapisten çıktıktan sonra kısa bir süre Ekvator’da kaldı.

Burada Ricardo Rojo adında bir avukatla tanışarak hayatının dönüm noktasını yaşadı. Che, Venezulla’ya gitmekten vazgeçip, Ricardo Rojo ile birlikte Guetamala’ya gitti. Devrimci Arbenz Hükümeti sağcı bir darbe ile devrilince Arjantin büyükelçiliğine sığındı.

Küba devrimcileri safına katıldı

Yakaladığı ilk fırsatta devrimcilerin safına katılan Che, faaliyetlerinden dolayı elçilik binasından da çıkartıldı. Guetamala’da kalması tehlikeli bir durum alınca Meksika’ya gitti. Che Guevara, Guatemala’da birçok Kübalı sürgün ve Fidel Castro’nun kardeşi Raul ile karşılaştı. Meksika’ya geçtiğinde ise Fidel Castro ve arkadaşlarıyla tanışarak Küba devrimcileri safına katıldı. 1959 yılında Küba vatandaşı ilan edilen Che Guevara, bir süre sonra ise silah arkadaşı olan Aleida March ile evlendi ve Che’nin bu evliliğinden Hilda, Aleida, Camilo, Celia ve Ernesto isminde 5 çocuğu olmuştur. 

Küba devriminde yer aldı

Che Guevara, Latin Amerika’yı baştan aşağı dolaştığı sırada birçok insanla karşılaştı ve bu sırada yoksulluğu doğrudan gözlemleyebildi. Bu deneyimler sonucunda bölgedeki ekonomik eşitsizliği ortadan kaldırmanın tek yolunun devrim olduğuna inanarak Marksizm’i incelemeye başladı ve Başkan Jacobo Arbenz Guzmán’ın önderliğinde Guatemala’nın sosyal devrimine katıldı. Bir süre sonra 1959 yılında Küba’da yönetimi ele geçiren Fidel Castro’nun askeri nitelikli 26 Temmuz Hareketi’nin bir üyesi oldu. Yeni hükümette çeşitli önemli görevlerde bulunduktan, gerilla savaşı teorisi ve uygulamaları üzerine makaleler ve kitaplar yazdıktan sonra diğer ülkelerdeki devrimci hareketlere katılmak üzere 1965 yılında Küba’dan ayrıldı. İlk olarak Demokratik Kongo Cumhuriyeti’ne daha sonra da CIA ve Amerikan Ordusu Özel Harekât Birlikleri’nin ortak operasyonu sonrası yakalanacağı Bolivya’ya gitti. 

Guevara 9 Ekim 1967’de Vallegrande yakınlarındaki La Higuera’da Bolivya Ordusu’nun elindeyken öldürüldü. Son saatlerinde yanında bulunanlar ve onu öldürenler, yargısız infaz edildiğine tanık olmuşlardır. Ölümünden sonra Guevara dünya üzerinde sosyalist devrimci hareketlerin sembolü haline gelmiştir.

Che’nin ölümsüz portresi

Che Guevara’nın ölümsüz portresi Kübalı fotoğrafçı Alberto Korda tarafından 1960 yılında çekildi.

5 Mart 1960 yılında Küba limanındaki La Coubre patlamasının ertesi günü gerçekleştirilen cenaze töreninde, Fidel konuşma yaptığı sırada fotoğrafçı Korda objektifi Che’ye çevirmiş ve deklanşöre basmıştı. Che’nin, başında yıldızlı beresi olduğu haliyle çekilmiş olan bu fotoğrafı tüm zamanların en etkili fotoğrafları arasında yerini alacaktı.

Evi müzeye dönüştürüldü

Che Guevara’ya astım teşhisi konulmasının ardından ailesi Alta Gracia bölgesindeki bu eve taşındı. Avellaneda’daki bu ev şu an Che Müzesi’ne dönüştürülmüş durumda.