Başka bir çocukluk macerası: ‘Oyun Her Yerde’ – Ahmet Kavruk

21/06/2020 Kapalı Yazar: Ahmet Kavruk

Oyun, çocukların kendilerini en iyi ifade ettikleri alanların başında geliyor. Oyun çocukların fiziksel, duygusal, zihinsel ve sosyal gelişimine büyük bir katkı sağlıyor. Oyun oynamak çocuklara, iletişim kurmayı, özgür bir şekilde hareket edebilmeyi, kendisini ve duygularını ifade edebilmeyi, karşısındakini dinlemeyi ve anlamayı öğrettiği gibi özgüven gibi birçok yeteneğini geliştirmesine de imkan sağlar. Oyun, çocuğun yaşamı ve gelişimi için böylesi bir öneme sahip olmasına rağmen maalesef günümüzde çocuklar yeteri kadar oyun oynayamamaktadır.

Bir anaokulu çocuğunun en az 5 saat, bir ilkokul çocuğunun ise günde en az 3 saat serbest oyun ihtiyacı vardır. Ancak “modern” hayatla beraber gelen şehirleşme ve değişen eğitim sistemi çocuğun oyun oynamasına hakkını elinden alıyor. Şehirleşmeyle beraber sokağa dair, oyuna dair ve oyun objelerine dair bakış değişmiştir. Örneğin sokaklar kalmadığı gibi olan sokaklar da güvensiz yerlere dönüşmüş ve oyun objeleri de sağlık kaygıları gibi çeşitli nedenlerle iyice daralmış durumdadır. Elbette tüm bu durumların sonucu olarak çocuklar zamanla oyun alanlarını kaybetmiş ve daracık alanlara mahkum bırakılmıştır.

Çocuğun ruhsal ve sosyal gelişimine en büyük katkıyı sağlayan alanların başında gelen oyunu çocuğun elinden almak esasında çocuğun çocukluğunu elinden almak oluyor. Tam da bu düşünceden yola çıkarak çocuklarla oyun temelli çalışmalar yapan bir grup var: Oyun Her Yerde. 2018 yılında tamamen gönüllülük esasına dayalı olarak yan yana gelen birkaç arkadaşın tohumlarını ektiği bir çalışma olan Oyun Her Yerde iki senesini doldurmak üzere… Grubun bunca zaman kendi ayakları üzerinde durmasını sağlayan en büyük güç kaynağı ise dayanışma…

“Başka bir çocukluk mümkün” diyerek birkaç arkadaşın yan yana gelmesiyle oluşan Oyun Her Yerde, ilk olarak -2018 yılında- hendekler ve sokağa çıkma yasaklarından sonra Cizre, Silopi ve Sur’daki çocuklarla bir araya geliyor. Daha sonraki süreçte ise çeşitli zamanlarda İstanbul’un farklı yerlerinde birçok çocukla bir araya geliyor. “Oyun oynamak her çocuğun hakkıdır” sloganını kendine şiar edinmiş Oyun Her Yerde, çocukların kendilerini barışçıl ortamlarda ifade edebilmeleri için çaba gösteriyor ve “barış bir çocuk hakkıdır” diyor. Oyun Her Yerde yürüttüğü çalışmalarda şiddetsiz, ayrımcılık karşıtı bir iletişim dili kurmaya özen gösteriyor çünkü herkes gibi çocukların da kendilerini barışçıl ortamlarda daha iyi ifade edebileceğine inanıyor. Bu durumla da bağlantılı olarak Oyun Her Yerde çocuk katılımını ve çocuğun da gönüllüğünü esas edinmiş bir çalışma anlayışına sahip. Tam da bu noktada Oyun Her Yerde, çocuklara oyun oynama hakkı tanıdığı gibi oyun oynamama hakkının da olduğunu savunuyor.

Öte yandan; Oyun Her Yerde, çocuklarla bir araya geldiğinde hiçbir zaman doğru ya da yanlış, haklı ya da haksız, iyi ya da kötü, güzel ya da çirkin, ödül ya da ceza gibi sınıflandırıcı, sıralayıcı ve ayrımcılık yaratan kavramları kullanmıyor. Ayrıca; Oyun Her Yerde ekibi öğrenmenin iki türlü olduğuna inanıyor ve çocuklara yeni şeyler öğretirken aslında çocukların da yetişkinlere öğreteceği şeyleri olduğunu felsefe edinmiş.

Çocuklar için alan açmak ve çocuk katılımını sağlayabilmek için; çocuk hakları, toplumsal cinsiyet, barış, duygu farkındalığı, yaratıcı drama, ritim ve yaratıcı sanatlar gibi birçok alanda hak temelli ve oyun temelli atölyeler düzenleyen Oyun Her Yerde, farklı yaş gruplarından çocuklarla ‘her yerde’ bir araya geliyor. Bu anlamda Oyun Her Yerde sınırları da alt üst etmiş durumda. Oyun Her Yerde, özellikle oyun hakkından mahrum kalmış daha çok dezavantajlı çocuklarla bir araya gelmeyi kendisine ilke edinmiş.

2019 yılında Kıraç, Kadırga, Kocamustafapaşa, 1 Mayıs Mahallesi gibi İstanbul’un çeşitli yerlerinde kısa süreli atölye çalışmaları düzenleyen Oyun Her Yerde, Kasım 2019’dan Mart 2020’ye kadar her hafta sonu Maltepe’den, Zümrütevler ve Fındıklı mahallelerinden çocuklarla Gülsuyu’nda düzenli olarak bir araya gelerek atölyeler yürütmüş. Oyun Her Yerde, çalışmalarında da her zaman kendi yapmak istediklerinden daha çok çocukların ne yapmak istediklerine dikkat etmiş ve önem vermiş. Oyun Her Yerde gönüllüleri çalışmalarında çocuklara ilk olarak “bugün ne yapmak istiyorsunuz” ve “bugün kendinizi nasıl hissediyorsunuz” gibi çocukları anlamaya yönelik ve onların duygularını önemseyen sorular sormayı asla ihlal etmemiş.

Pandemi ile beraber zorunlu olarak tüm dünyada uygulanan “sosyal izolasyon” sürecinde çalışmalarına daha çok internet üzerinde devam etmek zorunda kalan Oyun Her Yerde, çocuklar için bu süreçte haftalık olarak oyun, sanat, resim, müzik, ritim gibi birçok alanı kapsayan etkinlik bültenleri hazırlıyor ve çocuklarla ve aileleriyle paylaşıyor. Son süreçte sosyal medyada aktif faaliyet gösteren Oyun Her Yerde, Instagram üzerinden her cuma ‘haftanın kitabı’ ve her pazar da ‘haftanın oyunu’ olmak üzere çeşitli etkinlik ve öneriler paylaşıyor.

Oyun Her Yerde çalışmasını sosyal medya hesapları üzerinden takip edebilir ve yine sosyal medya hesaplarından üzerinden iletişime geçerek gönüllü olabilirsiniz. Oyun Her Yerde’nin ilerleyen dönemdeki çalışmalarından ekibin sosyal medya hesapları üzerinden ve ‘Fırtına Dergi’ üzerinden haberdar olabilirsiniz. Oyun Her Yerde ekibinin iki yıllık süre içerisindeki deneyim ve tecrübelerini konuştuğumuz söyleşiyi da ilerleyen günlerde Fırtına Dergi’nin web sayfasında okuyabileceksiniz.

Oyun Her Yerde İnstagram Hesabı: https://www.instagram.com/baskabircocuklukmumkun/?hl=tr