Edebiyatımızın çınarı Vedat Türkali 101 yaşında

Edebiyatımızın çınarı Vedat Türkali 101 yaşında…

Hayatı boyunca toplumun her kesimine dokunan ve toplumun vicdanı olan Vedat Türkali, bir yüzyıla yakın yaşamına komünist mücadeleyi, öğretmenliği, yazarlığı, şairliği, senaristliği, tutsaklığı, sürgünlüğü, muazzam bir yaratıcılık ve üretimi sığdırdı.

Bir Gün Tek Başına, Güven, Mavi Karanlık, Komünist gibi Türk edebiyatının önemli eserlerini kaleme alan Vedat Türkali, bundan iki yıl önce hayata veda etti. Türkali, 13 Mayıs 1919’da doğdu. Asıl ismi Abdulkadir Pirhasan’dı. Samsun Lisesi’nde okuduktan sonra 1942 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nden mezun oldu. Aynı yıl eşi Merih Pirhasan’la evlendi.

Maltepe Askeri Lisesi ve Kuleli Askeri Lisesi’nde edebiyat öğretmenliği yapan Türkali, komünist faaliyetler yürüttüğü iddiasıyla 1951’de tutuklandı. 9 yıl ceza aldı. 7 yıl sonunda koşullu olarak serbest kaldı.

O dönem hem kendisinin neler yaşadığını hem de Türkiye Komünist Partisi’yle ilgili neler düşündüğünü ‘Komünist’ adlı eserinde kaleme almıştı.

Yazarlığının yanı sıra çok da güçlü bir anlatıcı olan Türkali, ayrımcılığa karşı, eşitliğin, özgürlüğün ve adaletin savunucusu olarak eylemlerde emekçi halklarla sesini özgürlük, dayanışma ve barış için yükseltti.

Cezaevlerinde, mahkemelerde dostlarını hiç yalnız bırakmadı, Cumartesi Anneleri’nin adalet arayışının her zaman yanında ve takipçisi oldu. Bugün onun doğum günü, Vedat Türkali bugün 101 yaşında.

Aynı zamanda senaristti

Rıfat Ilgaz ile Gar Yayınları’nı kurdu. 1960’ta Dolandırıcılar Şahı ile senaristliğe başladı. 1965’te Karanlıkta Uyananlar filmiyle Antalya Altın Portakal Film Festivali’nde En İyi Senaryo Ödülü’nü kazandı.

Yeşilçam’da birçok filmin senaristliğini üstlenen Türkali, 1974’te Bir Gün Tek Başına gibi Türkçenin en değerli eserleri arasında yer alan kitabı okurlarla buluşturdu.

Türkali, 97 yaşında, 29 Ağustos 2016 Pazartesi günü saat 06.00’da Yalova’da tedavi gördüğü hastanede hayata veda etti ve 80 yıl hayatını paylaştığı eşi Merih Pirhasan’ın yanına defnedildi.

Eser üzerinde çalışıyordu

Hayata veda etmeden önce yeni bir eser üzerinde çalıştığı bilinen Türkali’nin son eseri 2014 yılında çıkan romanı Bitti Bitti Bitmedi olmuştur.

Atıf Yılmaz ile akraba olan Türkali aynı zamanda oyuncu Deniz Türkali ve yönetmen Barış Pirhasan’ın babası, şarkıcı Zeynep Casalini’nin de dedesidir.