İstanbul Üniversitesi 32 gazeteyi dijital arşive aktardı

İstanbul Üniversitesi (İÜ), 1928-1942 yılları arasında Türkiye’de yayınlanan 32 gazeteyi tarayarak 581 bin 106 sayfayı elektronik ortama aktardı. 

Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı  tarafından yürütülen Gazeteden Tarihe Bakış adlı proje 14 yıllık bir zaman dilimde 32 gazete taranarak elektronik ortama aktarıldı.

İstanbul Üniversitesi, 1928-1942 yıllarında çıkan gazetelerin yer aldığı arşivini paylaşıma açıldı. Arşivde Osmanlıca, Rumca, Bulgarca, Fransızca, Almanca, İngilizce, Türkçe ve başka dillerde yayınlanmış gazeteler yer alıyor.

İstanbul Üniversitesinin arşivine ulaşmak için tıklayınız.

Dijitalleştirme süreci

Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı  Sayısallaştırma/Dijitalleştirme Bölümünde teknik işlemlerinin yürütülebilmesi için 2 adet A0, 2 adet A1, 6 adet A2 boyutlarında olmak üzere toplam 10 adet profesyonel satır tarayıcı ve iş istasyonu hazırlandı.

Eserler profesyonel fotoğraf makinesi ile çekildi ve projede çalışacak personellere özel eğitim verildi. TS 13298 Bilgi ve Dokümantasyon-Elektronik Belge Yönetimi standardına göre çekimler yapıldı.

Yayın türlerine göre sayısallaştırma metotları ve iş planlamaları yapılıp, öncelikle belirlenen yayın türleri elektronik ortama aktarılmak üzere donanımlı tarama cihazları ile çözünürlükleri yüksek olarak tarandı.

 Sonraki aşamada ise sayısallaştırılan yayınların otomasyon sistemi üzerinden erişilebilmesi için kataloglama işlemleri yapılarak, sayısallaştırılan görüntüler ile katalog künyeleri eşleştirilerek elektronik ortama aktarıldı.

Dijitalleşen yayınların taramaları OCR (Optical Character Recognition : Optik Karakter Tanımlama) yöntemi ile yapıldı. Böylece araştırmacının kelime girişiyle arama yapabilmesi, aradığı bilgiye kolayca ulaşabilmesi sağlandı.

Gazete projesi ve diğer sayısallaştırma projeleri için 8 tarama operatörü, 4 kontrol ve düzenleme personeli, 7 kataloglama personeli, 4 açık erişim personeli ve 1 sayısallaştırma sorumlusu olmak üzere toplam 24 personel görev yaptı.

Proje kapsamında açık erişime açılan gazeteler şunlar:

“Açık Söz, Akşam, Anadolu, Aydın, Beyoğlu, Bugün (Siyasi, İçtimai, Gündelik Gazete), Cumhuriyet, Doğu, En Son Havadis, Haber (Akşam Postası), Hakikat, Hakimiyeti Milliye, Halkın Dili, Halkın Sesi, İkdam (Halk Gazetesi), İkdam (Cumhuriyet için, Halk için), İkdam (Sabah Postası), Kurun, Milliyet, Münakaşa, Son Posta, Son Telgraf, Son Saat, Tan, Tasviri Efkar, Türk Sözü, Türk Dili, Ulus, Vakit, Vatan, Yeni Asır, Yeni Sabah.” 

İkinci etapta erişime açılacak olan 23 başlık gazeteler ise “Afacan, Aravelk, Borsa,Bursa, Çapkın, En Son Dakika,Haber (Afyon), Hakkın Sesi (Bursa), Halk (Trabzon), Hoca Nasreddin, İzmir Postası, Jamanak, Piyasa Cetveli,Savaş,Son Dakika, Turan, Türkische Post, Ulus Sesi, Ulusal Birlik, Yarın,Yeni Mersin,Yenigün,Yeniyol.” olarak sıralandı.